VBO Vastgoed Adviseur, juli 2021

9 VASTGOED ADV I SEUR | JUL I 202 1 moment toch in de verleiding komen om hun bod te verhogen. Veel beter is het om alle belangstellenden de kans te geven zelf te bepalen wat ze willen bieden en hen daar ook de tijd voor te geven. Dan wordt niemand opgejaagd.” Erik Klinker, directeur/makelaar bij EXTRA Makelaars in Enschede: “De overheid speelt ons de zwarte piet toe, maar vergeet dat ze het probleem van de overspannen woningmarkt zelf heeft gecreëerd. De makelaar begeleidt slechts het proces op een zo correct en transparant mogelijke wijze, waar het belang van een opdrachtgever op de beste manier wordt ingevuld. In sommige gevallen is hij als een marionet die gestuurd wordt door een verkopende - maar soms ook door de kopende – partij. De ethische grens kan dan in het geding zijn. Het inschrijvingsproces zou trans- paranter kunnen door de biedingen te overleggen in het bijzijn van alle bieders. Maar het gaat niet alleen om geld: er zijn ook nog voorwaarden en wellicht andere elementen waarvan alleen verkoper weet heeft. Die kunnen de gunning ook beïnvloeden. Dan maar alle woningen veilen? Wat is dan de rol van de makelaar nog? Online bieden zal wellicht voor meer transparantie zorgen, maar geen verbetering brengen als het gaat om excessieve woningprijzen. Dan schiet de prijs ook omhoog, en dan wordt mogelijk de verkoper (onze opdrachtgever) tekort gedaan. De teneur die wordt geschetst door de overheid verandert niet door wet- en regelgeving. En geloof mij: nepotisme en ‘achterkamertjes’ komen in alle branches voor.” Mark Glas, directeur/eigenaar van De Gratis Makelaar in Rotterdam: “Wij zijn viereneenhalf jaar geleden al gestart met online bieden. Het verkoopproces is gratis voor de verkoper; de uiteindelijke koper betaalt de kosten van de veiling. Wij ontvangen daarvoor een fee. We horen van kopers en verkopers dat ze enthousiast zijn over deze werkwijze, die optimale transparantie biedt. Dat de opbrengsten goed zijn, speelt daarbij natuurlijk ook een belangrijke rol.” Een eerlijk speelveld, daar gaat het om,” zegt Glas: “Zorg ervoor dat alle woningen in een transparant proces worden verkocht.” Hij constateert dat de consument vraagt om transparantie. “De markt is klaar voor online bieden, maar de makelaardij nog niet.” Verantwoording Achteraf De motie en de Kamerbrief gaan ervan uit dat het huidige proces kopers geen gelijke kansen biedt vanwege de geslotenheid en dat het bovendien zorgt voor excessieve verkoopprijzen. Het is maar de vraag of die vooronderstellingen terecht zijn. De eerste is plausibel: de consument heeft geen mogelijkheid om het proces te controleren. Wat de tweede betreft: er is geen aanleiding om te veronderstellen dat de excessieve verkoopprijzen te wijten zijn aan het huidige biedingsproces. De onbalans tussen vraag en aanbod lijkt een veel grotere rol te spelen. De minister verwacht veel van online bieden. Echter: de platforms die met een dergelijk systeem werken, kennen nogal wat nadelen, zoals de Consumentenbond heeft vastgesteld. Het belangrijkste is dat het systeem voor het tegenovergestelde kan zorgen, voor een prijsopdrijvend effect. Bij een woning in een gebied met een overspannen woningmarkt is vlak voor het einde van de biedtermijn een prijzenrally te verwachten. Maar er zijn nog meer nadelen: iemand die het huis niet wil kopen, kan meebieden om de prijs op te drijven en later alsnog afzien van de koop. Bovendien is alleen de geboden prijs te zien; niet de gestelde voorwaarden. Wat VBO betreft wegen de voordelen niet op tegen de nadelen. Alles afwegende lijkt de meest voor de hand liggende optie een zogenaamde ‘Algemene Verantwoording’. Dit houdt in dat er wél informatie wordt gedeeld met bieders ná het proces, maar dat tijdens het proces de huidige gang van zaken gehandhaafd blijft. Zo’n systeem is niet nieuw: het wordt door woningcorporaties al toegepast in hun toewijzingsbeleid. Het gebruik van deze vorm van transparantie biedt een aantal voordelen ten opzichte van een online biedingsplatform, zoals het voorkómen van prijsopdrijving en de mogelijkheid van inzichtelijke voorwaarden. Makelaars kunnen op deze manier vrij eenvoudig voldoen aan de wensen die in de motie van de Kamer naar voren zijn gekomen. Niet verplicht! Met de verantwoording achteraf is een ‘degelijke vorm van dienstverlening voor onze leden gecreëerd. Bovendien zal VBO hiermee over relevante macro- economische data kunnen beschikken. Dit kan behulpzaam zijn bij analyses van de woningmarkt in zijn geheel én bij eventuele tucht- en geschillenprocessen. Vanzelfsprekend hebben makelaars de vrijheid om al dan niet gebruik te maken van een systeem zoals hierboven beschreven. Er zijn méér mogelijkheden, zoals een gesloten platform. Daarbij wordt de informatie wel aan de aspirant-kopers beschikbaar gesteld maar op een later tijdstip niet meer aan het grote publiek. Makelaars die werk willen maken van transparantie, kunnen we de nodige ondersteuning bieden met de keuze- mogelijkheden die hier genoemd zijn. Er ik Klinker Mark Glas U I T D E M A R K T