VBO Vastgoed Adviseur, maart 2021

27 VASTGOED ADV I SEUR | MA ART 202 1 worden gehouden. Daardoor ben je ook minder beperkt in je aantal vierkante meters. Dat kan dus weer van invloed zijn op de agrarische vastgoedsector.” Herstellen van de ruigere natuur “Ook heeft de sector enorm te maken met de uitdagingen van de klimaattransitie waar de agrarische omgeving een cruciale rol in speelt. De sector sluit ook goed aan bij de vraag naar vergroening. De Rijksoverheid en provincies lanceerden recent het plan om in 2030 10 procent meer en gezonder bos (twee keer de omvang van Apeldoorn) te realiseren. Zo zal agrarisch vastgoed deels gebruikt worden om de kracht van de natuur te herstellen, en ook aan de behoefte te voldoen die we hebben om kleiner en compacter te wonen en nog wel te genieten van de buitenruimte. De agrarische sector kan dus naast onze voedselvoorziening ook een belangrijke rol spelen in het herstellen van de ruigere natuur. Al is het de vraag hoe je dit rendabel maakt. Aan de andere kant: om steden leefbaarder te maken, wordt ook de portemonnee getrokken. Dit zou dus ook een politiek besluit moeten zijn.” Regie pakken Over politiek gesproken: welk advies zou Farid Tabarki de toekomstige minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties geven? “Dan zou ik van wonen natuurlijk sowieso een belangrijk onderwerp maken. Het is iets wat enorm veel Nederlanders aangaat, het gaat over betaalbaarheid, beschik- baarheid en verduurzaming. Al zou iedere minister zich eigenlijk hard moeten maken om de beschikbaarheid te verhogen. We zien dat de overheid zich al jarenlang heeft teruggetrokken om de markt het zelf op te laten lossen. Zonder resultaat. Ik zeg niet dat ze alle touwtjes in handen moeten nemen, maar het wordt wel hoog tijd dat ze de regie pakken en de juiste partijen onder druk zetten om de woningnood aan te pakken. En dan niet komenmet uitspraken als dat de middenhuur niks in de grote stad te zoeken heeft. Onzin! Uiteindelijk wil je dat Nederlanders elkaar blijven ontmoeten en niet gesegregeerd in bepaalde wijken zitten op basis van hun portemonnee. Hetzelfde geldt natuurlijk voor het herstel van krimpgebieden die alle ondersteuning hard kunnen gebruiken.” Duurzaamheid Daarbij moet natuurlijk ook aandacht zijn voor duurzaamheid. “Als er ergens de sleutel tot duurzaamheid ligt, is het in ons vastgoed. Daar ligt een enorme potentie. Niet alleen als het om zonnepanelen gaat. Ook om het verder isoleren van onze woningen. Dat maakt het leven prettiger. Zowel in particulier verhuur als de sociale woningbouw. De verhuurderheffing helpt hier in ieder geval niet bij, integendeel.” Het einde van e�iciëntie Tot slot noemde de tijdgeestonderzoeker eerder al een aantal trends die in een stroomversnelling zijn geraakt door de coronacrisis. Zal corona nog meer in beweging brengen? “We zien nu ook dat hyperefficiënt bezig zijn prachtig is in normale tijden, maar problemen kan opleveren en tegen je werkt in abnormale tijden. Dat zie je bijvoorbeeld in de zorg: zodra er iets geks gebeurt, loopt het vast. De Duitsers stoppen er meer geld in en hebben daardoor ook meer ruimte. Ik ben heel benieuwd of corona tot de discussie zal leiden hoe efficiënt we eigenlijk willen zijn. Ook als het gaat om duurzaamheid en vastgoed. Zo kan een gebouw waarbij je van functie kunt switchen bijvoorbeeld een oplossing bieden. Denk aan ruimtes die je makkelijk kunt transformeren in ruimtes met nieuwe functies. Goed dus om flexibel te denken bij nieuwe bouwprojecten. Die flexibiliteit helpt ook om mee te bewegen met de vraag van de samenleving.” I N N O V A T I E